انگارهای فقط انگار

پاراگراف
سَکِر یک سال و نیم روی «آخرین گودال» کار می‌کرد؛ اما هیچ‌کس حتی همسر و دخترش، چیزی در این‌باره نمی‌دانست. او می‌گوید: «فکر می‌کنم شیوه‌ٔ درستی باشد. هرچه آدمی از کاری بیشتر حرف بزند، تمایلش به انجام آن کمتر می‌شود. وقتی به خودم اجازه نمی‌دادم دربارهٔ آخرین گودال چیزی به کسی بگویم، چاره‌ای جز نوشتن آن نمی‌دیدم...»

مصاحبه با لوئیس سکر، #آخرین_گودال، ترجمهٔ حسین ابراهیمی، کتاب‌های بنفشه،‌ تهِ‌کتاب

مجسمه امپراتور اسب سوار و شکل‌گرایی

من تاریخ بلد نیستم، -خیلی چیزهای دیگر بلد نیستم- نمی‌دانم آن مرد اسب‌سوار که بوده و اصلاً‌ همان بوده که به ایران حمله کرده یا نه و آن‌که به ایران حمله کرده، پیروز شده یا نشده و اگر پیروز شده، تا کجا آمده و... مارکوس آئورلیوس آنتونیوس بوده یا مارکوس آئورلیوس یا مارکوس آنتونیوس؟ صلح‌طلب بوده یا جنگ‌جو؟

نمی‌توان گفت همهٔ آنان‌که این نقد را به روحانی گفته‌اند، یکی هستند. یکی تذکر ساده داده است؛ اما دیگرانی از آن برای ادعای واهی و پوچ «دولت ذلت و وادادگی» استفاده کرده‌اند. این‌ها یکسان نیستند.

در این نقد، حاکمیت «شکل گرایی» بر تفکر منتقدین دیده می‌شود. شکل‌گرایی آن است که محتوا را نمی‌بینند و تنها به شکل توجه می‌کنند. حتماً‌ می‌خواهند کنار تئاتر شهر مسجدی بسازند که سایهٔ مسجد بر تئاتر شهر بیافتد. حجاب و ریش -که شکل دارند- تبدیل می‌شود به اصل اصول دین و توحید و عدل و ... به کنار می‌رود. «آزادی‌های یواشکی» از «الحاد» برایشان مهم‌تر است. 
محتوای سفر و گفتگوی روحانی -به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران- صلح و دوستی و تلاش برای روابط بهتر و در نتیجه پیشرفت است. در زیر آن اسب و اسب سوار، سخن از دوستی است و صلح. اما این محتوا نفی می‌شود و آن اسب و اسب‌سوار دیده می‌شود. همان حاکمیت شکل‌گرایی بر محتوا و معنا.

حتی اگر بخواهیم از آن اسب‌سوار معنایی صید کنیم، جنگ و شکست ایرانیان معنا نمی‌شود. اسب‌سوار لباس جنگی ندارد و بوی جنگ نمی‌دهد؛ اما حتی اگر نماد جنگ باشد، معنای آن این است که دوران جنگ تمام شده است و ما «زندگان» از صلح می‌نویسم و آن‌که به او کنایه زده شده است، اسب‌سوار است نه «زندگان».

  • سید اکبر موسوی

نظرات  (۱)

آقای موسوی سلام
چقدر در این اوضاع سخت خودم و همه ، دلتنگ خواندن بودم . فیلترشکنم حذف شده و جان نداشته ام بروم یکی دیگر وصل کنم.سال هاست که از فیس بوک رفته ام اما ای میل هایم می گویند که شما می نویسید. متشکرم که هستید.
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی